Tài sản trí tuệ là loại loại tài sản vô hình, chúng có những đặc điểm khác với những lại vật chất hữu hình thông thường. Chính vì vậy, việc bảo vệ, ngăn chặn loại tài sản này bị xâm hại có những khó khăn nhất định.
Vấn đề vi phạm bản quyền mỹ thuật hiện đang ngày càng phức tạp và dấy lên làn sóng phẫn nộ trong dư luận. Trong khi vụ việc hàng loạt các họa sĩ nổi tiếng bị đạo tranh trên áo dài chưa được giải quyết triệt để thì mới đây lại xảy ra một vụ việc tương tự.
Cụ thể, họa sĩ Hà Hùng Dũng đã phát hiện một cá nhân tự xưng là shop Tranh tường, đăng tải trên trang cá nhân và trên trang fanpage rất nhiều tác phẩm hội họa là sáng tạo của anh.
Nhìn hàng lô những “đứa con tinh thần” dứt ruột đẻ ra bỗng nhiên “về nhà người khác”, lại được quảng bá rùm beng, rao bán một cách công khai, họa sĩ Hà Hùng Dũng vô cùng bức xúc. Vì thế, ngày 17/5 anh đã nhờ một số người quen hỗ trợ, vào tận nhà hàng Mẩy Club, thuộc khách sạn Pao (thị trấn Sa Pa, tỉnh Lào Cai) nơi đang trang trí rất nhiều các tác phẩm vi phạm bản quyền tranh nghệ thuật của anh, để chụp hình lưu lại làm bằng chứng.
Được biết, cửa hàng bán tranh là tranh tường Trần Tuân. Không muốn làm to chuyện, họa sỹ Hà Hùng Dũng đã chủ động liên hệ để 2 bên có thể tìm ra biện pháp giải quyết vấn đề không ồn ào. Tuy nhiên, thái độ của người đứng đầu tranh tường Trần Tuân (Hà Nội) khá thách thức và bao biện cho các lỗi sai phạm.
"Việc em vẽ tranh đó không phải là cố ý lấy cắp bản quyền của anh, thực sự việc đó là bên em không biết được. Bọn em là sinh viên, vẽ tranh để kiếm thêm chút thu nhập, chứ không có thời gian ngồi sáng tác được", người đứng đầu tranh tường Trần Tuân nói.
Giải thích về lý do tự ý sử dụng tác phẩm của họa sỹ Hà Hùng Dũng, tranh tường Trần Tuân đã trả lời rằng, vì chủ đầu tư (khách sạn Pao) giao cho thực hiện đề tài về các cô gái dân tộc nên đã lên mạng tìm kiếm và phát hiện ra những bức tranh của họa sỹ Hà Hùng Dũng. Đơn vị này đã "hồn nhiên" chép các tác phẩm của họa sỹ lên tường và tiện tay sao luôn lên một số chất liệu khác, sau đó đóng khung để trang trí cho không gian của Mẩy club.
Về phía khách sạn Pao’s Sapa thì khách sạn này đã nghiêm túc yêu cầu bên vẽ tranh phải công khai gửi lời xin lỗi đến tác giả của tác phẩm gốc là hoạ sĩ Hà Hùng Dũng. Do sơ suất trong khâu kiểm duyệt của nhà thầu thiết kế cùng sự thiếu trách nhiệm và không chuyên nghiệp của nhóm vẽ tranh đã dẫn đến sự việc đáng tiếc này.
Đồng thời, với thiện chí cũng như mong muốn bảo vệ tác quyền của hoạ sĩ, ban quản lý khách sạn đã chỉ đạo tháo dỡ, xoá bỏ tất cả hạng mục tranh vi phạm. Việc niêm phong tranh tường, dỡ bỏ tranh treo nêu trên đã được hoàn thành vào chiều ngày 18/05/2019.
Hành vi tự ý sao chép tranh của người khác là một trong các hành vi vi phạm cơ bản Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung năm 2009. Hành vi này được quy định tại khoản 6 Điều 28 Luật này:
"Điều 28. Hành vi xâm phạm quyền tác giả
6. Sao chép tác phẩm mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, trừ trường hợp quy định tại điểm a và điểm đ khoản 1 Điều 25 của Luật này."
Về chế tài, hành vi vi phạm quyền sở hữu trí tuệ mà trong trường hợp này là quyền tác giả thì bị xử lý như sau:
Thứ nhất, trong trường hợp không cấu thành tội phạm hình sự, người có hành vi vi phạm phải chịu xử phạt hành chính theo quy định tại Nghị định 131/2013/NĐ-CP:
"Điều 18. Hành vi xâm phạm quyền sao chép tác phẩm
1. Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 35.000.000 đồng đối với hành vi sao chép tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả.
2. Biện pháp khắc phục hậu quả:
Buộc dỡ bỏ bản sao tác phẩm vi phạm dưới hình thức điện tử, trên môi trường Internet và kỹ thuật số hoặc buộc tiêu hủy tang vật vi phạm đối với hành vi quy định tại Khoản 1 Điều này."
Thứ hai, nếu đủ cấu thành tội phạm được quy định trong Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017, người phạm tội sẽ phải chịu truy cứu trách nhiệm hình sự với khung hình phạt như sau:
"Điều 225. Tội xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan
1.Người nào không được phép của chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan mà cố ý thực hiện một trong các hành vi sau đây, xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan đang được bảo hộ tại Việt Nam với quy mô thương mại hoặc thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại cho chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc hàng hóa vi phạm trị giá từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm:
a) Sao chép tác phẩm, bản ghi âm, bản ghi hình;
b) Phân phối đến công chúng bản sao tác phẩm, bản sao bản ghi âm, bản sao bản ghi hình.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Có tổ chức;
b) Phạm tội 02 lần trở lên;
c) Thu lợi bất chính 300.000.000 đồng trở lên;
d) Gây thiệt hại cho chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan 500.000.000 đồng trở lên;
đ) Hàng hóa vi phạm trị giá 500.000.000 đồng trở lên.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
4. Pháp nhân thương mại phạm tội quy định tại Điều này, thì bị phạt như sau:
a)Thực hiện một trong các hành vi quy định tại khoản 1 Điều này với quy mô thương mại hoặc thu lợi bất chính từ 200.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại cho chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan từ 300.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc hàng hóa vi phạm trị giá từ 300.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng; thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại cho chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc hàng hóa vi phạm trị giá từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng;
b) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này, thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 02 năm;
c) Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm."
Thứ ba, người phạm tội phải có trách nhiệm khắc phục hậu quả, bồi thường thiệt hại theo quy định của Điều 28 Luật Xử lý vi phạm hành chính và Điều 3 Nghị định 131/2013/NĐ-CP:
"Điều 28. Các biện pháp khắc phục hậu quả và nguyên tắc áp dụng
1. Các biện pháp khắc phục hậu quả bao gồm:
a) Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu;
b) Buộc tháo dỡ công trình, phần công trình xây dựng không có giấy phép hoặc xây dựng không đúng với giấy phép;
c) Buộc thực hiện biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường, lây lan dịch bệnh;
d) Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc tái xuất hàng hoá, vật phẩm, phương tiện;
đ) Buộc tiêu hủy hàng hóa, vật phẩm gây hại cho sức khỏe con người, vật nuôi, cây trồng và môi trường, văn hóa phẩm có nội dung độc hại;
e) Buộc cải chính thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn;
g) Buộc loại bỏ yếu tố vi phạm trên hàng hoá, bao bì hàng hóa, phương tiện kinh doanh, vật phẩm;
h) Buộc thu hồi sản phẩm, hàng hóa không bảo đảm chất lượng;
i) Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện vi phạm hành chính hoặc buộc nộp lại số tiền bằng trị giá tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đã bị tiêu thụ, tẩu tán, tiêu hủy trái quy định của pháp luật;
k) Các biện pháp khắc phục hậu quả khác do Chính phủ quy định.
2. Nguyên tắc áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả:
a) Đối với mỗi vi phạm hành chính, ngoài việc bị áp dụng hình thức xử phạt, cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính có thể bị áp dụng một hoặc nhiều biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại khoản 1 Điều này;
b) Biện pháp khắc phục hậu quả được áp dụng độc lập trong trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 65 của Luật này."
"Điều 3. Biện pháp khắc phục hậu quả
Ngoài các biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại các điểm d, đ, e và g Khoản 1 Điều 28 của Luật xử lý vi phạm hành chính, hành vi vi phạm hành chính về quyền tác giả, quyền liên quan còn có thể bị áp dụng một hoặc các biện pháp khắc phục hậu quả sau đây:
1. Buộc sửa lại đúng tên tác giả, tên tác phẩm, tên người biểu diễn;
2. Buộc thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan;
3. Buộc dỡ bỏ bản sao tác phẩm, cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng vi phạm dưới hình thức điện tử, trên môi trường Internet và kỹ thuật số;
4. Buộc hoàn trả cho chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan tiền nhuận bút, thù lao, quyền lợi vật chất thu được từ việc thực hiện hành vi vi phạm."
Hy vọng rằng sự tư vấn của chúng tôi sẽ giúp bạn lựa chọn phương án thích hợp nhất để giải quyết những vướng mắc của bạn. Nếu còn bất cứ thắc mắc gì liên quan đến sự việc bạn có thể liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng Nghiệp qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006248 hoặc E-mail: luathongthai@gmail.com.
Trụ sở chính: LK9-38 Tổng cục 5, Tân Triều, Hà Nội (cuối đường Chiến Thắng, Thanh Xuân).
M.Dũng
Bạn cũng có thể tham khảo thêm thông tin các dịch vụ tư vấn của chúng tôi:
– Dịch vụ tư vấn pháp luật dân sự trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248
– Dịch vụ tư vấn pháp luật Hình sự qua tổng đài điện thoại 1900.6248
– Dịch vụ tư vấn pháp luật Đất đai qua tổng đài điện thoại 1900.6248
– Dịch vụ tư vấn lao động trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248
– Dịch vụ tư vấn Hôn nhân và gia đình trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248
– Dịch vụ tư vấn Doanh nghiệp trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248
– Dịch vụ tư vấn Sở hữu trí tuệ trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248
– Dich vụ tư vấn pháp luật Thuế trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248
– Dịch vụ tư vấn pháp luật Hành chính trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248
Trân trọng cảm ơn!